අප්පච්චී නැතිවම අම්මා ඇවිත් ගියාය...

මේවා එක් පසෙකින් පුද්ගලික අත්දැකීම්ය. කිසිවෙකුට, තවෙකෙකුගේ අත්දැකීම් වැඩක් නොවන්නට ඕනෑ තරම් ඉඩකඩ තිබේ. මේ සටහන ලියන්නේ කොහේ හෝ එය සටහන් කර තිබීමට සිතක් ඇතිවූ නිසාමය. මෙහි පාඩමක්, අරුතක්, පණිවිඩයක්, ඇත්තේම නැත. සිද්ධි සමූහයක්ම පමණි. මිනිසුන් කිහිප දෙනෙකුගේ අන්තර් ක්‍රියා සමූහයකි. මිනිසුන්, මිනිස් බවින් බොහෝ ඉහලට එසැවී ක්‍රියා කරනු විශේෂව දැකීමක් පමණි. මෙතුවක් කල් මේ හිතේ රඳවාගෙන සිටියේ ඒ හා බැඳුනු ආවේගයන් මදකින් හෝ සමනය වී යනතුරුය.

අවුරුදු පහකට වැඩියෙන් එක් ස්ථානයක රැකියාව නොකිරීමට දැඩි සිතක් ඇති කරගත් නිසාත්, ඉක්මණින්ම, ස්ථීරවම ගම් රට බලා යාමට හැකි ආර්ථික ස්ථාවරයක් ලබා ගත හැකි නිසාත් රැකියාව මාරු කලෙමි. කලින් රැකියාවද සමග එතෙක් නිකුත් කර තිබූ වීසා බලපත්‍රයද අහෝසි වන බැවින් ලංකාවට ගොස් ආපසු ඒමට සිදුවේ. කෑම බීම, ඉඳුම් හිටුම්, පිරිසිදු කිරීම්, යන සේවාද තවත් අනෙකුත් පහසුකම් රැසක්ද තිබූ කලින් සේවා ස්ථානයේ නවාතැන හැරයාමට සිදුවන නිසා, මගේම නිවහනක් අලුතෙන් සුදානම් කරතබා ලංකාවට පැමිණියෙමි. ඒ මැදපෙරදිගට සීත කාලය එන වකවානුවයි.

අලුත් සේවාස්ථානයෙන් ලැබිය යුතු වීසා බලපත්‍රය ඒමට ප්‍රමාද විය. ඒ, ලංකාවේ හා ඉන්දුනීසියාවේ ඉල්ලුම් කරුවනට වීසා බලපත්‍රය නිකුත් කිරීම සඳහා අමතර වෛද්‍ය පරීක්ෂණයකට ලංකාවේදී පෙනී සිටීමට සිදුවීම නිසාත්, නව ආයතනයේ යම් යම් පරිපාලන හේතූනුත් නිසාය. අප්පච්චී මේ ගැන සිටියේ නොසන්සුන්වය "මොකද පුතේ මේ ප්‍රමාදය..?" ඔහු මගෙන් ඇසුවේ වරක් දෙවරක් නොවේ. එහෙත් යටි සිතින් මා පසුවූයේ සතුටිනි. "මොකක් හරි නිසා මේක ගහල ගියොත් ඕන දෙයක් කියල ලංකාවට වෙලා ඉන්නැහැකි.." මගේ යටි සිත, උඩු සිත සමග පොරබැදීය.

අම්මාගේත් අප්පච්චීගෙත් ගුවන් ගමන් බලපත්‍රත් ඒ වනවිට අහෝසි වී තිබුණි. අවශ්‍ය ඉල්ලුම් පත්‍ර පුරවා ඔවුන් දෙදෙනාව ඡායාරූපාගාරයකට රැගෙන ගියේ අවශ්‍ය ඡායාරූප ලබා ගැනීමටය. බලපත්‍රයට අවශ්‍ය පින්තූර ගැනීමෙන් පසු "අම්මගෙයි අප්පච්චිගෙයි එකට පින්තූරෙකුත් ගමු... කළු සුදු වලින් අරගමු... ලොකු කරල රාමු කරන්නත් එක්ක..." මම ඉල්ලීමක් කලෙමි. අප්පච්චී බොහෝ සතුටින් එයට එකඟ විය. සුදුසු ඇඳුමක් ඇඳ නැතැයි අම්මා මැළි කලද මගේ ඇවිටිල්ලට ඒ ඡායාරූපය ගැණිනි. දෙසැම්බර් 26 දා බලපත්‍ර ඉල්ලුම්පත් ආගමන විගමන කාර්‍යාංශයට බාර දුනිමු.

වීසා බලපත්‍ර හා අනෙකුත් කාරණා සම්පූර්ණ වූ පසුදෙසැම්බර් 28 දින අලුත් රැකියාවට යාම සඳහා ලංකාවෙන් නික්මුණෙමි. ගමන පිටත්ව මගක් ගොස් කවදාවත් නොවුණු පරිදි ආපසු ගෙදර එන්නට වුණේ මා සීතලට අඳිනා ජැකට්ටුව අමතක වූ නිසාය. "ගමන බාධා වුණා..." අම්මා විස්සෝප වුනද අප සියල්ල 'ආයෙත් මොහොතකට මුණගැසීමට ලැබුණානේ' යන සතුටින් සිනාසීමු.

අලුත් රැකියාවට හුරුවීමට ඒ හැටි අපහසුවක් නොවීය. නවසීලන්ත ජාතික ප්‍රධානියා කාරුණික මහතෙකි. අලුත් සෙවාස්ථානයේ රාජකාරියට සති දෙකක් පිරුණි. සතිඅන්තයේ නිවාඩුව ගැන සිතමින් මා සිටියේ අලුත් නවාතැනට යමින්ය. "අනේ තාත්තේ සීයට හොඳටම අමාරුයි..." ලොකු පුතා දුරකථනයෙන් කථාකලේ ඇඬුම් ස්වරයෙනි. ගෙදර ඇත්තේ අම්මාත් ලොකු පුතාත් පමණෙකි. ගෙදර ඇත්තනුත්, මස්සිනාත් සොයුරියත් ගෙදරින් පැයක් හමාරක් ඈතිනි.  මා ගෙදරට ලඟින්ම සිටිනා හිතවතියකට දුරකථනයෙන් කථා කළෙමි. මගේ ඉල්ලීමට ඇගෙන් ලැබුණේ කෙටි, එහෙත් ස්ථිර පිළිතුරකි "ෂුවර්...!!!" ඈ අප නිවස කරා ඉක්මණින්ම ගොස් ඇත්තේ ගියේ ගිලන් රථයක්ද සූදානම් කරවාගෙනය.

මගේ අලුත් නිවහනට රැස්වූ මගේ හිතවතුන් මා අස්වසාලීමට බෙහෙවින් උත්සාහ කලේය. දැරීමට තිබෙන වගකීම් මතක් කරදෙමින් ඔවුන් මා සිත වෙනතක හරවන්නට උත්සාහ කලේය. මෑතකදී මෙරටට පැමිණුනු මල්ලී සිටියේ දරුවෙකු ලැබීමට සිටි තම ආදරණීය බිරින්දෑත් කැටුව එදා සවස ලංකාව බලා යෑමටය. ඔහුගේ හිතවතෙකු මාර්ගයෙන් ඔවුන් යන ගුවන් යානයේම ගුවන් ටිකට් පතක් ලබාගැනීමට හැකිවිය.  ගුවන් තොටට ඔවුන් යාමට සිටි වාහනය අවලංගු කරවා අප සියල්ලන්ටම යා හැකි වඩා විශාල රථයක් ඔහු නැවත වෙන් කලේය.

ගුවන් තොටේදී මල්ලී විසින් සේවය ලබාගත් පෝටර්වරයා අපව රැගෙන ගියේ ව්‍යාපාර පන්තියේ කවුලුවකටය. අඩුම ගනනේ මා සඳහා වෙන්කල ටිකට් පතේ ඉලෙක්ට්‍රොනික පිටපතක් වත් අත නොතිබුණු මට තිබුණේ කවුන්ටරයට නම පැවසීම පමණි! ගුවන් ගමන්වලදී කෙසේවත් නින්ද නොයන මට ඒ ගමන් බිමන් මහත්ම වූ වදයකි. ඉදිමිණු ඇස් සහිතව බලවත් හිසේ රුදාවකින් පෙලෙන්නට පටන් ගත් බැවින් ආසනයෙන් නැගිට ගුවන් යානයේ පිටුපසට වන්නට ගමන් කලෙමි.

ඉනික්බිති මට හමුවූයේ දේව දූතයෙක්යැයි සිතන්නට මම අදටත් කැමතිය. අප සිටියේ පොලවට අඩි තිස් දාහක් පමණ ඉහලින් නිසා ඒ එසේ වන්නටද බොහෝ ඉඩ කඩ ඇත! ගුවන් යානයේ පසු පස ඇති කුඩා ඉඩෙහි එල්ලයක් තොරව සිටගෙන සිටි මා දුටු ඒ තරුණ, ඉතා කඩවසම් ස්ටුවර්ඩ් වරයා මා ලඟට පැමිණියේය. ඔවුනගේ මගී සේවාවන් යම් දුරකට අහවර වී තිබුණු බැවින් ඔවුන් සිටියේ තරමක ඉස්පාසුවකිනි. ගුවන් යානයේ විදුලි පහන් නිවා දමා මගීනට නිදාගැනීමට ඉඩ ප්‍රස්ථා සපයා තිබූ බැවින් ඔහු මා හා කථා කලේ පහත්, එහෙත් පැහැදිලි ස්වරයකිනි. "සර් වැකේෂන් යනවද..?" මම කාරණය කීවෙමි.

"මගෙ තාත්තා නැතිවුණේ මීට අවුරුදු දෙකකට කලින්..." වෙන කිසිවක් නොකියා ඔහු කථාව පටන් ගත්තේය. "අපේ තාත්තට ලියන්න ගොඩාක් දක්ෂකම් තිබ්බා.. මට තාත්තා ඉන්න කාලේ කලා වගේ අදටත් ටිකක් වැදගත් රාජකාරි ලියමනක් එහෙම ලිව්වම තාත්තට පෙන්නන්න හිතෙනවා හරි වැරදි බලන්න... සමහර වෙලාවට මතක නෑ තාත්තා නැතිවෙලා කියලා..." ඒ මුහුණේ පැහැදිලි ගතියක් මිසක දොම්නසක් හෝ සොම්නසක් නොමැත "අපි බර්ගර්ස්ලා සර්... අපේ තාත්තා හරියට එයාගෙ අම්මා තාත්තා ගැන සොයා බැලුවා... ඒ විතරක් නෙමේ අපටත් මතක් කරනවා නිතර ගිහින් බලන්න.. දවසක් අපේ ගේ පිටිපස්සේ තිබුණු ගොරකා ගහක විසාල අත්තක් උන්හිටියේ කඩා වැටිලා... තාත්තා මට කෝල් කරලා කීවා ඉක්මණට ගිහින් ආච්චිව බලල එන්න කරදරයක්ද දන්නේ නෑ කියලා... කෝල් කලාට ෆෝන් එක ගන්නෙත් නෑ කියලා... තාත්තාගේ පිළිවෙල දන්න නිසා මම ඉක්මණටම ගියා... මුකුත් කරදරයක් නෑ... ආච්චි හොඳින් ඉන්නවා.. ඒ වුණත් ඒ ගමන ගිහින් එනකොට තාත්තා ඉස්පිරිතාලෙට ඇතුල් කරලා... හැන්දෑවේ නැතිවුණා..." දේව දූතයෙක් නොවේනම් මේ තරුණයාට මනෝ ප්‍රතිකාර ගැන විශේෂ පුහුණුවක් ලැබී තිබිය යුතුය. හෙතෙම මාගෙන් කිසිම ප්‍රස්නයක් නාසයි; ඔහුගේ කථාවද මා සිත් අලවයි. "අම්මයි අප්පච්චියි මෙහේ ගෙන්න ගන්න හිටියේ මම.. සීත කාලේ ඉවර වුණහම.." මමද යමක් කීවෙමි. එය ඔහුට ඇසුණු නෑසුනු ගණනය. "මගේ අයියා දුක් වුණා එයාට එයාගේ අලුතින් හදාපු ගේ තාත්තට පෙන්නන්න බැරිවුණා කියලා... අක්කා දුක්වුණා එයාගෙ දරුවා පෙන්නන්න බැරිවුණා කියලා... ඉටු කරන්න බැරි වුණු මොකක් හරි කාරණයක්, හිතේ තියෙන වේදනාවත් එක්ක සම්බන්ධ කරනවා සර් මිනිස්සු.." මේ වචන අකුරක් නෑර මට මතකය. "ඔයා කතෝලික ධර්මය එහෙම වෙනමම හදාරලා තියනවද...?" මම ඇසුවෙමි.. "සර්ට මම කෝපි එකක් හදල දෙන්නම්... එන්න..." මද සිනහවක් ඇඳී අතුරුදන් වුණු මුහුණෙන් ඔහු කීය.

කටුණායකින් තම බිරින්දෑ ඇයගේ පියා සමග ගෙදර පිටත් කල මල්ලී මා සමග අපේ ගෙදර ආවේය. "මල්ලී" කියා කීවද මේ දරුවා මගේ ලේ නැයෙක් නොවේ. සේවා ස්ථානයේ එකට වැඩ කල පමණින් හඳුනා ගත්තෙකි. මට වඩා අවුරුදු පහලවකින් පමණ බාල වුවද, ඔහු එදා මා ගෙදර පැමිණ සාමාන්‍ය තත්වයට එනතුරු මා සමග සිටියේ මගේ එක්කුස උපන් වැඩුමල් සහෝදරයෙකු මෙනි. දිනක් තුල ගෙදර ඒමට හැකිවුවද ඒ වනවිටත් මට දැරීමට කිසියම් හෝ වගකීමක් ඉතිරිව, ඉතිරිකර නොතිබුණි. ගෙදර ඇත්තන්, මස්සිනා හා මිතුරන් විසින් සියල්ල සැලසුම් කර, ඉටු කර තිබිණි. මව හා සොයුරිය අස්වැසීම මා අතින් කිරීමට තිබුණු එකම කාරිය විය. චතුෂ මල්ලී ලඟම සිටිමින් අඩුපාඩු වීමට හැකි දේ මතක් කරදීම මහත්මවූ අස්වැසිල්ලක් විය. කාරිය භාර වැඩිහිටියාගේ ප්‍රමාදයක් නිසා අවසානයේ අවමංගල සභාව මෙහෙයවීමටද චතූෂ මල්ලීට සිදුවිය.

ආවේග කළමණාකරණයෙහි අදක්ෂ වූ මා වැන්නවුණට, හිත මිතුරන්ගේ, ඥාතීන්ගේ පැමිණීම, දුක බෙදාගැනීමෙහි කොපමණ උදව්වක්දැයි ඒ දිනවල හොඳින් ප්‍රත්‍යක්ෂ වුණි. දුරකථන ඇමතුම්, කෙටි පණිවුඩ, ඉලෙක්ට්‍රොනික පණිවිඩ, මේ සියල්ලෙහි දැවටී එන යම් හිතවත් කමක්, යහපත් මිනිස් ගුණයක් වේ. ඒ කිසි වේලාවක, කිසිවෙකු විසින්වත් අවතක්සේරු නම් නොකල යුත්තෙකි.

අප්පච්චිගේත් අම්මාගෙත් ගුවන් බලපත්‍ර තැපෑලෙන් ලැබෙන විට මාස දෙකක් ගතවිණි. තැපැල් කරුවා මග නොහැර රකිමින් සිටි ගෙදර ඇත්තන් එය කෙසේ හෝ සියතට ගැනීමට සමත් වී ඇත. එය අම්මා අතට ලැබුණි නම් ඈ මහත් වූ පරිශ්‍රමයක් දරා, සමනය කරගන්නට යත්න දරනා තුවාලය, නැවත පෑරීමට හොඳටම ඉඩකඩ තිබුණි. මගේ තුවාලයද ලේසියෙන් සුව වන්නක් නොවූයේ මට ඒ වැඩ නිමකර කඩිමුඩියේ ආපසු ලංකාවෙන් එන්නට වූ බැවිණි. ඒ කොපමණ දරුණු වීද යත් සියල්ල අතැර ආපසු ලංකාවට එන්නට උත්සාහයක්ද දැරිණි. පන්සලේ ස්වාමීන් වහන්සේද කථා කල විටක ඇසුවේ "මහත්තය මේවා ක්‍රියාත්මක වෙන හැටි ගැන හොඳින් දන්නවානේ ඉතින්.. ඇයි ඉතින් කලබල වෙන්නේ" කියාය. "දැනගන්න එකයි, අවබෝධයයි දෙකක් කියල හොඳටම තේරුණා අපේ හාමුදුරුවනේ.." කියා පිළිතුරු දීම හැර වෙන පිළිතුරක් සොයා ගැනීමට නොහැකිවිය. මැද පෙරදිග සීත කාලය අහවර විණි.

අම්මත් අප්පච්චීත් දෙදෙනාම එකවිට මෙරටට ගෙන්වා ගැනීමට නොහැකිවූයෙන් අඩුම ගණනේ අම්මා හෝ ගෙන්වා ගැනීමට කටයුතු සම්පාදනය කළෙමි. ඇගේ කායික, මානසික යෝග්‍යතාව ගැන වෛද්‍යවරුනගේ රෙකමදාරුව මත ඇයවත්, ඈ මෙහි ඉන්නා කාලය තුල මා රැකියාවට යනෙන විට ඈ සමග සිටීමට කාරුණික වූ ඥාති සොයුරියක්වත් ගෙන්වීමට තීරණය කරගතිමි. ගුරුවරියක වූ ඇයට උසස්පෙළ කරනා පුතෙකුත්, කණිටු දියණියකුත් වේ. ඈ කල කැපවීම කොපමණද? අම්මා මෙහි ඉන්නා දිනවලදී අම්මාගේ උපන්දිනයද යෙදී තිබුණි. වර්ණ දහයක රෝස මල් පොකුරකින් මා ඇයට සුභ පැතූ වෙලාවෙහි ඈ දෙනෙත් බෙහෙවින් තෙත්වූවාය. මගේ මිතුරන් නොයෙක් තෑගි බෝග රැගෙන ඈ බලන්නට පැමිණියේය. ඈ වෙනුවෙන් මා මිතුරෙකු අපූරු උපන්දින කේක් ගෙඩියක් සාදාගෙනවිත් තිබිණි. ඒ කපන අවස්ථාවේදීම අහම්බයකින් මෙන් ගෙදර ඇත්තනුත්, මගේ දරුවනුත් පරිගණකාධාරයෙන් සම්බන්ධ වී ඇයට සුබ පැතීය.

අම්මාගේ මැහුම් දැමීමට තරම් දරුණුවූ හිතේ තුවාලයේ මැහුම්, තරමකින් හෝ වේලී ඇති බැව් අපට සිතුණි. ඈ ආපසු ලංකාවට ගියේ තෘප්තිමත්වය. පිහිල්ලකින් පිහිල්ලකට ජලය වැටෙන්නාසේ, සියලු පින් එක් රැස් වී උතුරා යෑම සංකේතවත් කරන පාංශුකූල පැන් වැඩීම සේ, මා සිත්හි තුවාලයද, බොහෝ යහපත් මිනිසුන් නිසා සෙමින් සෙමින් වේලෙයි.

මගේ ලොවට පායන සඳු - ගෙදර බුදුන් අම්මේ

මා ඉඳුනිල් පුංචි තරුව - ඒ සඳු සෙවණේ

මගේ ලොවට පායන හිරු - පියා පමණි අම්මේ

මා සුවඳැති පුංචි කැකුළ - ඒ හිරු සෙවණේ

වීණාවේ තත් පිරිමැද - මා නංවන සත්සර නද

මුලින් මසිත නිදන් කෙරුව - සෙනේබර පියේ

ඔබේ පුතුට අනාගතය  - ඔබ තමා පියේ

දෑසේ නිදි අඳුර නිවා - දෑත දෙපය සවිය දෙවා

වීර එරන් අසිපත දුන් - ආදර අම්මේ

මා යනමග රන් ජය ටැඹ - ඔබ වේ අම්මේ